Μπορεί και όχι. Κατά τη διάρκεια του 2012-2013, σύμφωνα με αμερικανική έρευνα σε οκτώ χώρες μέλη της Ε.Ε. – Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Πολωνία, Τσεχία, Ιταλία, Ισπανία και Ελλάδα – οι πολίτες που έχουν θετική γνώμη για την Ε.Ε. πήγαν από το 60% (2011-2012) στο 45%. Παράλληλα, ο Κάμερον έχει δεσμευτεί για συζήτηση και δημοψήφισμα για τη σχέση της Βρετανίας με την Ε.Ε. και σε πολλές χώρες του Νότου η σκέψη μιας επιστροφής στο εθνικό νόμισμα – με όλες τις συγκρούσεις που μια τέτοια επιλογή θα επιφέρει – κερδίζει έδαφος και ως ιδέα και ως δημοσκοπική τάση. Αναμενόμενο, θα μπορούσε να πει κανείς.
Η Σύνοδος Κορυφής στα τέλη του Ιουνίου, αποφάσισε τη διοχέτευση 6 δισεκατομμυρίων ευρώ για την αντιμετώπιση της ανεργίας στις 13 χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Στην Ελλάδα, το γεγονός αυτό το υποδεχτήκαμε είτε με αφελή αισιοδοξία, είτε με υγιή σκεπτικισμό. Διότι τα χρήματα αυτά θα δοθούν αναλογικά και στη βάση συγκεκριμένων προγραμμάτων, έως το 2015. Από το 2015 έως το 2020, θα προστεθούν άλλα δύο δισεκατομμύρια από αναξιοποίητα κοινοτικά κονδύλια. Με άλλα λόγια, οι Βρυξέλλες λένε ότι σε δύο χρόνια 5,6 εκατομμύρια νέοι άνεργοι θα μοιραστούν 6 δις σε «θετικές δράσεις», όπως η επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών και επανεκπαίδευση, σε μια ευρωπαϊκή αγορά εργασίας που μόνο τον τελευταίο χρόνο πρόσθεσε 1,7 εκατομμύρια ανέργους. Δηλαδή, 5,6 εκατομμύρια νέοι άνεργοι θα επιδοτηθούν προκειμένου να διεκδικήσουν μια θέση εργασίας, πιθανότατα πείνας, πιθανότατα εκτοπίζοντας κάποιον που έχει μια κανονική θέση απασχόλησης, όπως συμβαίνει στον ελληνικό τουρισμό, πιθανότατα για το διάστημα που διαρκεί η επιδότηση. Και έτσι θα κάνουμε ένα «ουσιαστικό βήμα».
Αλλά οι πολιτικές της Ε.Ε. για την απασχόληση, δεν φημίζονταν για την αποτελεσματικότητά τους σε καλές εποχές. Σε κάθε περίπτωση, η «ουσία» του προγράμματος θα ήταν αστεία, εάν δεν ήταν τραγική. Θυμίζει κάτι σαν κακέκτυπη, ευρωπαϊκή, πάλαι ποτέ ελληνική ΔΕΘ, όπου ανακοινώνουμε ανούσιες παροχές, αντιμετωπίζοντας ένα πρόβλημα χωρίς στόχο, χωρίς πολιτική, πετώντας λίγα χρήματα πάνω σ’ ένα πρόβλημα που βασικά δεν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε. Στο μεταξύ, διάφοροι απίθανοι αξιωματούχοι θα απαιτούν απελευθέρωση και κινητικότητα, για να μην πούμε απολύσεις, ενώ εκατομμύρια εργαζόμενοι θα τραγουδάνε το γνωστό παιδικό άσμα… «να δούμε ποιος θα φαγωθεί… και ο κλήρος πέφτει;». Υπό αυτό το πρίσμα, μάλλον δεν είναι τυχαίο ότι οι Έλληνες και οι Γάλλοι νιώθουν το ίδιο ευρω-σκεπτικιστές.
Στο μεταξύ, το δημόσιο χρέος του Νότου είναι εκτός ελέγχου. Για όλη την Ευρωζώνη, μιλάμε για μέσο όρο Δημόσιου Χρέους κοντά στο 92%, δηλαδή 32% περισσότερο από τους στόχους του Maastricht. Και στις χώρες που βρίσκονται στην εντατική, ο μέσος όρος είναι «στόχος» και τα κριτήρια του Maastricht άπιαστο όνειρο: 160% του ΑΕΠ στην Ελλάδα, 130% στην Ιταλία, 127% στην Πορτογαλία και 125% στην Ιρλανδία. Ποιος αληθινά πιστεύει ότι αυτό το επίπεδο χρέους είναι βιώσιμο; Ποιος αληθινά πιστεύει ότι η Συνθήκη του Maastricht αξίζει πλέον το χαρτί πάνω στο οποίο τυπώθηκε; Οι αγορές πάντως υποβάθμισαν τόσο τη Γαλλία, που δεν ανήκει πλέον στο club των ΑΑΑ, όσο και ακόμα περισσότερο την Ιταλία. Στο μεταξύ, η Γερμανία είναι σε μια ακόμα προεκλογική περίοδο, όπως είναι σχεδόν πάντα, ενώ όπου σταθούν και όπου βρεθούν οι κυβερνώντες της «ατμομηχανής της Ευρώπης», δηλώνουν κατηγορηματικά ότι η Ελλάδα δεν θα (ξανα)κουρευτεί, ενώ η Ιρλανδία και η Πορτογαλία θα βγουν στις αγορές. Σίγουρα και αξιόπιστα.
Και επειδή στον ευρωπαϊκό νότο υπάρχει (ακόμα) ένα αντιπροσωπευτικό σύστημα διακυβέρνησης, μια σειρά πολιτικών που υποβαθμίζουν τη νοημοσύνη μας έχουν και ορισμένες πολιτικές επιπτώσεις. Στις αρχές Ιουλίου, παραιτήθηκε ο Υπουργός Οικονομικών της Πορτογαλίας, γνωστός και ως «ο αρχιτέκτονας του Μνημονίου». Τώρα, μετά τις διαπραγματεύσεις των κυβερνητικών εταίρων, ο πρώην ΥΠΕΞ και ηγέτης του Λαϊκού Κόμματος παραμένει τελικά και στηρίζει την κυβέρνηση μ’ έναν καινούργιο τίτλο, που θα έκανε πολλούς στην Ελλάδα να μειδιάσουν: Ναι, θα είναι ο «Διαπραγματευτής» με την Τρόικα! Η κυβέρνηση Ραχόι στη γειτονική Ισπανία, επίσης κινδυνεύει, αφού ο ίδιος ο Πρωθυπουργός φαίνεται να έβαλε το χέρι του στο βάζο με το μέλι των μεγαλοκατασκευαστών. Και αυτό ίσως κάνει κάποιους στην Ελλάδα να μειδιούν. Τέλος, στην Ιταλία, ο Μπερλουσκόνι, που -επιτέλους- μετράει μια καταδίκη. Τώρα, όλοι αναρωτιούνται εάν αυτό θα έχει κάποια επίπτωση στη στήριξη που παρέχει το κόμμα του στην κυβέρνηση συνεργασίας. Αυτό ξεφεύγει ακόμα και από τα ελληνικά δεδομένα και μπορούμε άνετα να γελάσουμε.
Απ’ ό,τι φαίνεται, όλα θα κριθούν τον Σεπτέμβριο. Στην Ελλάδα διάγουμε βίο «υπευθυνότητας και σοβαρότητας», ενώ η Τρόικα φαίνεται να είναι λίγο περισσότερο ελαστική αυτές τις μέρες, αφού η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία, αποτελούν πιο άμεσο πονοκέφαλο. Με άλλα λόγια, για να μην είσαι ευρωσκεπτικιστής αυτές τις μέρες, πρέπει είτε να έχεις καλή αίσθηση του χιούμορ, είτε να μη ζεις κάπου στον ευρωπαϊκό νότο. Αλλά τα περιθώρια για χιούμορ τελειώνουν.
Για το κούρεμα της Κύπρου, πολλά έχουν γραφτεί για τους πλούσιους Ρώσους μεγιστάνες, «που καλά να πάθουν». Λιγότερα έχουν γραφτεί για το κούρεμα του ανταποδοτικού ταμείου των Κυπρίων, στο οποίο οι εργαζόμενοι συνεισφέρουν, περιμένοντας ένα είδος αποζημίωσης-εφάπαξ όταν απολυθούν ή αποσυρθούν. Αυτό το (ανταποδοτικό) «εφάπαξ» έχει τώρα κουρευτεί, ακριβώς τη στιγμή που κλιμακώνονται οι απολύσεις. Αυτή είναι μόνο μια εικόνα από τις δεκάδες ανάλογες που θα μπορούσε κανείς να περιγράψει από την καθημερινότητα των Νοτίων της Ευρώπης.
Σαν το μαρτύριο της σταγόνας, μεταξύ δόσεων, κάθε χρόνο περιμένουμε ένα εκλογικό αποτέλεσμα, που υποτίθεται ότι θ’ αλλάξει το τοπίο. Πέρσι περιμέναμε δύο: ελληνικές και γαλλικές εκλογές, που συνέπιπταν κιόλας. Φέτος περιμένουμε τις γερμανικές. Μάλλον όμως πρέπει να έχουμε το βλέμμα στραμμένο προς τις ευρωεκλογές του 2014. Οι πιθανότητες λένε ότι η επόμενη ευρωβουλή θα είναι «ενδιαφέρουσα» και μάλλον δεν θα αφήνει πολλά περιθώρια να χαμογελάσουμε, αν και σίγουρα θα γελάσουμε τελικά. Διότι μπορεί η ευρωπαϊκή διακυβέρνηση να μην αλλάζει, αλλάζει όμως η Ευρώπη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου