Γ. Παπανδρέου: Κανένας αγώνας δε δικαιώνεται αμέσως. Μεσολαβούν ήττες, πισωγυρίσματα, λοιδωρίες, λιποψυχίες, προδοσίες.
Θριαμβευτική ήταν η υποδοχή που ετοίμασαν στον Γιώργο Παπανδρέου στελέχη και φίλοι του ΠΑΣΟΚ, στην ομιλία του στο Ζάππειο και στο πλαίσιο της εκδήλωσης του ιδρύματος Ανδρέα Παπανδρέου ''από τον ανένδοτο στην αλλαγή''. Παραθέτουμε ολόκληρη την ομιλία του Παπανδρέου, η οποία είναι ίσως η καλύτερη των τελευταίων ετών, με έντονη πολιτική χροιά, πλήρη περιγραφή των προβλημάτων αλλά και των πολιτικών αξόνων στους οποίους χρειάζεται να επενδύσει η χώρα. Ο Γιώργος Παπανδρέου περιγράφει τις διεξόδους της κρίσης πιο καθαρά από ποτέ και ορίζει τα μέτωπα με τα οποία ο προοδευτισμός καλείται να δώσει τη μάχη, μία μάχη κόντρα στο ρεύμα, μία μάχη δύσκολη αλλά μονόδρομο για τον δημοκρατικό προσανατολισμό της χώρας:
Κυρίες και κύριοι,
Φίλες και Φίλοι,
Σας ευχαριστώ όλους για τη σημερινή σας παρουσία.
Είναι τιμή για όλους μας να βρισκόμαστε σήμερα εδώ.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους όσους δούλεψαν για να γίνει πραγματικότητα η σημερινή έκθεση.
Ξεκινώ τις σκέψεις μου με ένα ερώτημα: Γιατί αυτή η Έκθεση;
Είχαμε τη φιλοδοξία, να αποτελέσει αυτή η Έκθεση τον ελάχιστο φόρο τιμής στην Ελλάδα που αντιστέκεται, στην Ελλάδα που θέλει να αλλάξει.
Μέσα από δύο ιστορικές προσωπικότητες,
τον Γεώργιο Παπανδρέου - τον Γέρο της Δημοκρατίας,
και τον Ανδρέα Παπανδρέου,
να παρουσιάσουμε τους αγώνες μιας Παράταξης, ενός λαού.
Για περισσότερη Δημοκρατία, Δικαιοσύνη, Αλληλεγγύη, Αξιοπρέπεια.
Αγώνες στους οποίους συμμετείχαν τα δυναμικότερα τμήματα του Ελληνικού λαού και εκφράστηκαν μέσα από αυτούς.
Αγώνες με πρόσημο προοδευτικό, αισιόδοξο, με οράματα με απαιτήσεις.
Για μια Ελλάδα, που μέσα μας, ξέραμε ότι υπήρχε, ότι μπορούσε.
Για μια υπόθεση που ξέραμε ότι ήταν εφικτή - όχι ουτοπική.
Είχαμε τη φιλοδοξία, αυτή η Έκθεση να αποτελέσει ένα προσκλητήριο μνήμης, για παλιούς και νέους, αλλά και μια απάντηση σε όσους συνειδητά θέλουν να ξεχάσουν, να υποτιμήσουν, να αλλοιώσουν τη σημασία αυτών των αγώνων.
Στον διάβα αυτής της ιστορικής πορείας και λάθη έχουν γίνει - κανένας μας αλάθητος - πρώτος το ομολογώ.
Αλλά όσοι θέλουν να απαξιώσουν τις τεράστιες προσπάθειες για δημοκρατία και αλλαγή, την ιστορία αυτού του λαϊκού κινήματος, τους αγώνες που άλλαξαν την χώρα, απλά - πολύ απλά, θέλουν έναν λαό, έναν πολίτη, ηττοπαθή, ένα πολίτη που δεν πιστεύει στον εαυτό του, παραιτημένο.
Φίλες και φίλοι,
Οι επέτειοι, ποτέ δεν χάνουν την αξία τους, αλλά η σημασία τους πάντα έτσι επανα- καθορίζεται.
Αυτό που θέλαμε να πούμε με αυτή την έκθεση είναι ένα “ΟΧΙ”.
Στην απαξίωση και στην ηττοπάθεια.
Και ένα ΝΑΙ.
ΝΑΙ μπορούμε.
Μπορούμε να είμαστε περήφανοι για την ιστορία αυτού του Κινήματος.
Να πούμε ότι, στην πρόσφατη κρίση, οι θυσίες, οι σκληρές αποφάσεις που μας πόνεσαν όλους, όσο και αν ήταν απαραίτητες δεν μας ήταν αρεστές.
Μας έκαναν πιο σοφούς και πιο ταπεινούς
αλλά η ιστορία μας δεν θα ακυρωθεί,
τα όνειρά μας δεν θα ταπεινωθούν
ούτε θα χαθεί η πίστη μας στις δυνατότητες της χώρας.
Aυτές είναι οι προσδοκίες μας για αυτή την έκθεση.
Τόσο απλά. Τόσο αληθινά.
Όμως η δική μας φιλοδοξία, ξεπεράστηκε από την δική σας ανταπόκριση.
Όχι μόνο η παρουσία σας, αλλά το ενδιαφέρον που προκάλεσε, οι προσδοκίες που δημιούργησε, ξεπέρασαν κατά πολύ τις δικές μας επιδιώξεις.
Το γεγονός αυτό, το ερμηνεύω απλά.
Αναζητά ο κόσμος μας μια νέα αρχή.
Εκφράζει το αίτημα και την ελπίδα για ένα καινούργιο ξεκίνημα. Μια αναγέννηση του Κινήματός μας.
Θα προσπαθήσω να υπηρετήσω αυτή την απαίτηση, όσο πιο σωστά μπορώ, όσο πιο απλά, όσο πιο ενωτικά, έχοντας συνείδηση της ιστορίας, της πορείας, της ευθύνης που μου αναλογεί.
Τι σημαίνει όμως, νέα αρχή, νέο ξεκίνημα;
Σημαίνει ότι η πορεία μας, δεν μπορεί παρά να εδράζεται σε στέρεες βάσεις.
Πρώτα απ’όλα - και σε αυτό θα συμβάλλει η Έκθεση αυτή - στις αλήθειες και τα διδάγματα από το παρελθόν μας.
Από τους αγώνες, το έργο και την προσφορά της Παράταξής μας στη χώρα και το λαό.
Τους αγώνες του Γεωργίου Παπανδρέου, για τη Δημοκρατία και την Παιδεία.
Τους αγώνες του Ανδρέα Παπανδρέου, για την αντιμετώπιση των ανισοτήτων και των αδικιών.
Και αργότερα, του Κώστα Σημίτη για τα μεγάλα έργα και την είσοδό μας στο ΕΥΡΩ.
Επιδίωξή μου είναι, περιδιαβαίνοντας την ιστορία μας, να συμβάλλουμε ώστε να πραγματοποιηθεί ένας "ανοιχτός" δημόσιος διάλογος για τα μεγάλα διακυβεύματα του καιρού μας και τις πραγματικές ανάγκες της χώρας.
Του σήμερα και του αύριο των Ελλήνων.
Και αν σήμερα υπάρχει ένα κοινό χαρακτηριστικό με τις δεκαετίες του '50, του '60 και του '70, δεν είναι άλλο από τη μάχη απέναντι στην εξάρτηση της χώρας.
Τότε, από τα ανάκτορα και τις ξένες δυνάμεις, ακόμη και τη βία μιας δικτατορίας.
Σήμερα, από τα πάσης φύσεως κατεστημένα, εντός ή εκτός Ελλάδας, που δημιούργησαν και συντήρησαν δομές εξάρτησης μέσα από το πελατειακό κράτος.
Τα διδάγματα πολλά.
Όπως και από την τελευταία, τιτάνια προσπάθεια για τη σωτηρία της χώρας.
Την προσπάθεια, που σήμερα επιτρέπει σε κάποιους να συνεχίζουν να μιλούν για εύκολες λύσεις πάνω στις δικές μας πλάτες, αλλά επιβάλλει σε μας να βρισκόμαστε εδώ, για να μιλάμε για το μέλλον μας.
Σε κρίσιμες περιόδους για τη χώρα, πάντα η Παράταξή μας βρέθηκε αντιμέτωπη με την Ιστορία.
Κληθήκαμε - πάντα βαλλόμενοι - να σηκώσουμε μεγάλα βάρη, να βγάλουμε τη χώρα από τα αδιέξοδα και τα δεινά που προκαλούσε η συντήρηση.
Να δούμε τι κοινά έχουμε με παλαιότερους αγώνες, ή τι πρέπει να αλλάξουμε στην προσέγγισή μας.
Ας μιλήσουμε για όλα αυτά - αλλά και για τα λάθη μας.
Ναι λάθη - αλλά όχι το λάθος να μείνουμε αδρανείς μπροστά στα προβλήματα της χώρας, όχι το λάθος να συμβιβαστούμε, να ενσωματωθούμε, όχι το λάθος να αποφύγουμε να σηκώσουμε το βάρος της σωτηρίας της χώρας, έστω και εάν δεν μας αναλογούσε.
Η Ελλάδα, πόσο μάλλον το Κίνημά μας, δεν μπορούν να πάνε μπροστά, αν δεν πατήσουμε γερά επάνω σε στέρεες αλήθειες.
Πολλά ψέματα, στρεβλώσεις και συνωμοσιολογίες, έχουν ακούσει οι δημοκράτες πολίτες – ειδικά για την πρόσφατη κρίση.
Όμως η αλήθεια είναι μία - το 2009, αποκαλύφθηκε το πραγματικό μέγεθος της δημοσιονομικής εκτροπής.
Υπονομεύτηκε η αξιοπιστία της χώρας εξαιτίας της συνειδητής αλλοίωσης των στατιστικών της στοιχείων.
Η χώρα βρέθηκε τότε στο επίκεντρο μιας πρωτοφανούς κερδοσκοπικής επίθεσης σε βάρος της.
Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ σήκωσε το βάρος αυτής της προσπάθειας.
Μόνοι μας βρεθήκαμε σε αχαρτογράφητα νερά, παλέψαμε σκληρά και αποτρέψαμε μια εθνική καταστροφή.
Έδωσα προσωπικό αγώνα μαζί με το οικονομικό μας επιτελείο.
Αλλά ήμασταν μόνοι. Μόνοι στο εξωτερικό.
Αντιμέτωποι με το σύνολο των Ευρωπαίων, τους λέγαμε ότι, το πρόβλημα δεν είναι Ελληνικό μόνο, αλλά και ευρωπαϊκό.
Δεν μας έδιναν ούτε τον χρόνο που ζητήσαμε.
Μόνοι στην Ελλάδα.
Έχοντας απέναντι όλους να λοιδορούν, παριστάνοντας με ευκολία τους μάγκες, ενώ η χώρα ήταν ετοιμόρροπη.
Τελικά τα καταφέραμε.
Διασφαλίσαμε ένα οικονομικό πρόγραμμα στήριξης.
Αυτό χρηματοδότησε τις ανάγκες μας προκειμένου η χώρα να μη χρεοκοπήσει.
Να μη βρεθεί εκεί που βρίσκεται σήμερα η Αργεντινή.
Σήμερα κάποιοι σκόπιμα αποσιωπούν ότι τα όσα στη συνέχεια πέτυχε η χώρα, ακόμα και η σημερινή συζήτηση για την εκ νέου αναδιάρθρωση του χρέους,
οφείλονται σε αυτούς που ξεκίνησαν την προσπάθεια και έπεισαν τους Ευρωπαίους να στηρίξουν την Ελλάδα.
Σήμερα βρίσκονται στο στόχαστρο - και διώκονται ακόμη, γιατί όταν χρειάστηκε έκαναν αυτό που έπρεπε για τη χώρα, για τους Έλληνες.
Φαίνεται ότι είναι αρκετοί εκείνοι που θα ήθελαν να ξαναγυρίσουμε στις παλιές μας συνήθειες.
Θα έχετε ακούσει πολλούς να μιλάνε για επιστροφή στην "ομαλότητα" μετά από την περιπέτεια του Μνημονίου - και την ταυτίζουν με μια δήθεν "κανονικότητα".
Ναι, την επιστροφή στα κακώς κείμενα.
Επιστροφή στα τερατώδη ελλείμματα, τα αισχρά μαγειρέματα, το ρουσφέτι, που είχε γονατίσει το δημόσιο. Την αδιαφάνεια στις προμήθειες.
Τα χατίρια σε συμφέροντα, τραπεζίτες και μίντια - την αιχμαλωσία της πολιτικής ζωής του τόπου.
Όλα όσα δημιούργησαν τη φούσκα του 2009, ένα έγκλημα σε βάρος της Ελλάδας και των παιδιών της.
Συντάσσομαι με εκείνους που λένε ότι δεν υπάρχει καμία τέτοια «κανονικότητα» στην οποία πρέπει να επιστρέψουμε.
Η Ελλάδα, παρά τους αγώνες δύο δεκαετιών, για να μην πω δύο αιώνων, έχει ακόμη υστερήσεις και αγκυλώσεις μεγάλες.
Για αυτό χρειάζεται μια επανάσταση. Την επανάσταση του αυτονόητου.
Τώρα είναι η ευκαιρία να γίνουμε μια σύγχρονη δημοκρατία, με θεσμούς και αξιοπιστία, που συνομιλεί ισότιμα με όλους γιατί είναι άξια σεβασμού από όλους.
Πιστεύω ότι θα ήταν έγκλημα, μετά από τόσες θυσίες, να επιστρέψουμε σε μια κατάσταση, όπου θα κυριαρχεί η προ του 2009 δήθεν “κανονικότητα”.
Γιατί έτσι μένουν ορθάνοιχτες οι πόρτες μιας νέας κρίσης - μόνο που αυτή τη φορά θα είναι πραγματική τραγωδία.
Θα το επαναλάβω με όλη τη δύναμη της ψυχής μου: η οριστική σωτηρία της χώρας απαιτεί την οριστική και εκ βάθρων αλλαγή της χώρας.
Θυμηθείτε, η Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη, ξεκινά με τη φράση: "η τραγωδία της Κύπρου".
Η παράταξή μας, μόνοι μας, αποτρέψαμε άλλη μία εθνική τραγωδία.
Παράλληλα υλοποιήσαμε το 90% της αναγκαίας προσαρμογής στα δύο χρόνια της κυβέρνησής μας.
Και ευτυχώς δεν χρειάστηκε - και ας μην χρειαστεί ποτέ πια, να υπάρξει κάποια διακήρυξη που να ξεκινά από τα δεινά μιας εθνικής τραγωδίας.
Φίλες και φίλοι,
Ο Ανένδοτος, η Αλλαγή, ήταν έννοιες που σηματοδότησαν εποχές ολόκληρες.
Χωρίς πράξεις όμως, συγκεκριμένο περιεχόμενο, δεν θα τις θυμόταν κανείς.
Ό,τι και να λέει ένας πολιτικός, οι πράξεις μετράνε.
Και αν κάτι μας διδάσκει η ιστορία που εκτίθεται στην Έκθεση αυτή, είναι ότι, οι πράξεις καθοδηγούνται από αξίες, από αρχές – ή από την απουσία αξιών και αρχών.
Οι Αρχές και οι αξίες της δημοκρατίας και του σοσιαλισμού αποτελούν την διαχρονική σταθερά για το Κίνημά μας.
Οι προοδευτικές αρχές ενώνουν προσωπικές πορείες σε κοινή δράση, κινητοποιούν, συσπειρώνουν δυνάμεις του λαού, δεν διαιρούν.
Πραγματώνουν ζωτικές αλλαγές και συλλογικά οράματα.
Η δίψα για Δημοκρατία, η αυτονόητη απαίτηση να μην ψηφίζουν και οι... πεθαμένοι, κινητοποίησε τις δυνάμεις του Ανένδοτου.
Η βούλησή μας να ορίζουμε εμείς τις τύχες της χώρας μας, με μία συμμετοχική κοινωνία δικαίου, χωρίς δίωξη φρονημάτων, φακελώματα και περιθώριο, μας ένωσε στον αγώνα για την Αλλαγή.
Σήμερα μας ενώνει η απαίτηση για δημοκρατία, διαφάνεια, ισονομία, ισότητα, κοινωνική δικαιοσύνη, κράτος δικαίου, για μια Ελλάδα της ανάπτυξης και των αξιών.
Σε κάθε περίπτωση, με την όποια έκφρασή τους οι αρχές αυτές παραμένουν όπως και τότε, απειλή για τα κάθε λογής κατεστημένα που συγκεντρώνουν εξουσία.
Εμείς παλεύουμε για την ισχύ του δικαίου έναντι του ισχυρού.
Την υπεράσπιση των ανθρωπίνων και πολιτικών δικαιωμάτων.
Την αντιμετώπιση των ανισοτήτων και των αδικιών.
Μιλάμε για περισσότερη δημοκρατία.
Γιατί η δημοκρατική λειτουργία ελέγχει την εξουσία, περιορίζει την συγκέντρωσή της σε χέρια λίγων.
Δίνει λόγο και δύναμη στον αδύναμο.
Παλεύουμε για την αξία της Δημοκρατίας και του διαλόγου απέναντι στη βία.
Στεκόμαστε ακράδαντα απέναντι στην βία που προκαλούν οι αποκλεισμοί, των υμνητών του φασισμού και του ρατσισμού.
Για μας τους σοσιαλιστές, το συλλογικό συμφέρον εμπεριέχει τον σεβασμό στην ατομικότητα του καθενός, τα δικαιώματά του.
Η ατομική αρετή και διάνοια του καθενός, δίνει δημιουργία και εξέλιξη.
Μέσα όμως, από θεσμούς που υπηρετούν το κοινό καλό.
Παλεύουμε για τις αρχές μας και τις αξίες μας, για αξιοκρατία, ξεκάθαρους κανόνες, για όλους - χωρίς εξαιρέσεις.
Τη διαφάνεια στο δημόσιο βίο, την σωστή αξιοποίηση του δημόσιου πλούτου, τη χρηστή διαχείριση του δημοσίου χρήματος και του κοινού μας πλούτου - το περιβάλλον, τον πολιτισμό.
Όλα αυτά παραπέμπουν σε μια διαφορετική αντίληψη για το Κράτος, σε μια διαφορετική σχέση με την εξουσία που μας διαφοροποιεί από τη συντήρηση.
Χωρίς αρχές η εξουσία γίνεται αυτοσκοπός, οδηγεί στην αλαζονεία και στον συμβιβασμό, στην εξάρτηση από κατεστημένες δομές.
Υπηρετώντας αρχές, απομυθοποιεί κανείς την εξουσία, μπορεί να συγκρούεται με τις δομές της και να βλέπει την εξουσία μόνο ως ένα μέσο - ένα μόνο - για την πραγμάτωση κάτι πολύ μεγαλύτερου, που προσδιορίζεται ως το κοινό μας συμφέρον.
Αυτά μας δίδαξε το δημοκρατικό κίνημα στην χώρα μας.
Όταν τον Ιούνιο του 2011, είπα ότι θα έκανα κάθε προσωπική θυσία για να εγγυηθώ ευρύτατες συναινέσεις - για να κρατηθεί όρθια η χώρα, κάποιοι το παρουσίασαν ως αδυναμία.
Πιστεύαν ότι έτσι θα έπλητταν καίρια εμένα και ό,τι εκπροσωπούσα.
Δεν μπορούν να αντιληφθούν ότι ο λαός περιμένει πρώτα από εμάς αυτοθυσία, τόλμη, αυταπάρνηση.
Ξεχνούν ότι στα δύσκολα δοκιμαζόμαστε. Πάντα στα δύσκολα.
Αυτά μου έμαθαν. Αυτά μας έμαθαν.
Φίλες και φίλοι,
Δεν είναι τυχαίο, ότι οι συντηρητικοί αριστερά και δεξιά, θέτουν το κυβερνητικό τους δίλημμα, μιλώντας και οι δύο για την «Έξοδο από το Μνημόνιο» και τη «Μεταμνημονιακή Ελλάδα».
Διαγωνίζονται σε μια δήθεν φιλολαϊκή ρητορική.
Αρνούμαι να μπω στο δίλημμα αυτό.
Είναι οι δύο όψεις του ίδιου συντηρητικού νομίσματος. Μιλούν για την μεταβατική περίοδο.
Δεν μιλούν για το που θα μεταβούμε.
Στην ουσία και οι μεν και οι δε, πράττουν ότι και με το δημοψήφισμα του 2011.
Θέτουν ένα ψευτοδίλημμα.
Κρύβονται από τα πραγματικά προβλήματα.
Γιατί;
Μήπως γιατί τους βολεύει το γνωστό πελατειακό παιχνίδι;
Αυτό της νομής της εξουσίας, αντί της αλλαγής;
Εμείς θέλουμε να μιλήσουμε για τη «Μεταπελατειακή Ελλάδα». Για την Ελλάδα των αξιών.
Γιατί η «έξοδος» που έχει σημασία, αν δεν θέλουμε να κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας είναι μία:
Η «έξοδος» από όσα μας οδήγησαν στο Μνημόνιο.
Έχουμε πολύ δουλειά μπροστά μας.
Να ξαναπιάσουμε το νήμα από εκεί που το αφήσαμε και να το πάμε στο μέλλον.
Κάθε τι στην Έκθεση αυτή, μας υπενθυμίζει ένα πολύ βασικό πράγμα:
Ότι ο αγώνας για περισσότερη Δημοκρατία, Δικαιοσύνη, Αλληλεγγύη, Αξιοκρατία, δεν έχει ημερομηνία λήξης.
Κάποιοι θέτουν ένα ερώτημα:
Είναι τελικά μονόδρομος οι νεοσυντηρητικές συνταγές;
Μέσα στο πλαίσιο μιας συντηρητικής ευρωπαϊκής πολιτικής, και σε ένα διεθνές περιβάλλον όπου δεσπόζουν οι τραπεζίτες, το κεφάλαιο, η αγορά χωρίς ρυθμίσεις, δεν είναι εύκολο να ακολουθήσει κανείς τον δικό του εθνικό αυτόνομο δρόμο.
Βλέπουμε ότι και η ισχυρή Γαλλία δυσκολεύεται να ακολουθήσει έναν άλλο δρόμο.
Αυτό όμως είναι που επιβάλλει να οικοδομηθούν νέες συμμαχίες και να αγωνιστεί κανείς ακόμη πιο έντονα και αποφασιστικά για μια αλλαγή - και στην ευρωπαϊκή πολιτική.
Αναβάθμιση του ρόλου του Ευρωκοινοβουλίου.
Άμεση εκλογή του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Ευρωπαϊκά Δημοψηφίσματα, διαβούλευση, χρησιμοποιώντας τα social media.
Πρώτος και νωρίς μίλησα, για ευρωομόλογα,
φόρο Tobin επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών,
διαφάνεια για τους φορολογικούς παραδείσους και τις ofγορές και τους οίκους αξιολόγησης.
Πρότεινα κοινές πολιτικές για την ανάπτυξη, την απασχόληση και την αντιμετώπιση της ανεργίας, πράσινη ενεργειακή πολιτική, παιδεία, έρευνα καινοτομία.
Επένδυση στον άνθρωπο.
Με άκουγαν αλλά με καχυποψία.
Έλεγαν – "πάλι η Ελλάδα θέλει να ξεφύγει από τις υποχρεώσεις της". Άλλοι έλεγαν - "μήπως τους χρειάζεται ένα μάθημα, μια τιμωρία;"
Αυτά αντιμετωπίσαμε.
Σήμερα, τα δεδομένα έχουν αλλάξει.
Μετά από τεράστιες θυσίες και μια χωρίς προηγούμενο προσαρμογή.
Σήμερα, είμαστε σε πολύ καλύτερη θέση διαπραγμάτευσης. Η πολιτική λιτότητας παντού αρχίζει και αμφισβητείται.
Όλο και περισσότεροι κατανοούν ότι, προτεραιότητα της ΕΕ έπρεπε να είναι οι μεταρρυθμίσεις και η ανάπτυξη - έναντι της σκληρής προσαρμογής.
Φίλες και φίλοι,
Είναι προφανές ότι, πρώτη προτεραιότητα, είναι η ολοκλήρωση της πορείας εξόδου της χώρας από την κρίση.
Αλλά άλλο τόσο προφανές είναι ότι, αυτή η πορεία δεν μπορεί να ολοκληρωθεί όσο παραμένουν παρούσες οι αιτίες της κρίσης.
Καθώς μάλιστα, θα γίνει μια νέα διευθέτηση για το χρέος - θα μας ζητήσουν νέες δεσμεύσεις, αυτές δεν μπορεί να είναι νέα οικονομικά βάρη για τους μεσαίους και χαμηλόμισθους.
Αντιθέτως, προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στις θεσμικές αλλαγές, για ένα ευνομούμενο κράτος.
Από το φορολογικό σύστημα, μέχρι την παιδεία, από τον τρόπο αντιμετώπισης του ανέργου, μέχρι την εμπέδωση κανόνων αξιοκρατίας και διαφάνειας.
Όλα όσα θα απελευθερώσουν δυνάμεις ανάπτυξης και δημιουργίας.
Το μήνυμα, είναι απλό.
Μπορούμε και πρέπει να αξιοποιήσουμε τη συγκυρία.
Τις μεγάλες θυσίες του Ελληνικού λαού με δυνατή φωνή.
Και μαζί, να δείξουμε με κάθε τρόπο την αποφασιστικότητα μας να αλλάξουμε.
Γιατί, όσο και αν θέλουμε να ρίξουμε και δικαίως ευθύνες και σε άλλους, στους εταίρους, στο κεφάλαιο, αυτό που πρέπει να κάνουμε - και μπορούμε -, είναι να φτιάξουμε το σπίτι μας.
Ας ρίξουμε δίπλα μας μια ματιά.
Οι γείτονές μας στα ανατολικά και τα νότια, από τις παρυφές της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, μέχρι και τα βάθη της Αφρικής, ταλανίζονται από συγκρούσεις και ανθρωπιστικές κρίσεις.
Κοινωνίες χωρίς δημοκρατία, κοινωνίες διαιρεμένες, χωρίς κοινές αξίες που να ενώνουν, δείχνουν ότι το διακύβευμα σήμερα είναι, οι προοδευτικές αξίες να γίνουν πανανθρώπινες. Και να πάρουν σάρκα και οστά σε κράτη δημοκρατίας και δικαίου.
Αλλά και η Ευρώπη θα έπρεπε να αποτελέσει παράδειγμα για την συνεργασία των λαών.
Παράδειγμα αλληλεγγύης και εμβάθυνσης της δημοκρατίας.
Όμως έδειξε αδυναμίες και λάθη στην αντιμετώπιση της κρίσης. Έδειξε και το δημοκρατικό της έλλειμμα. Μπήκε στην δίνη των εύκολων αποδιοπομπαίων τράγων, αντί των καινοτόμων λύσεων. Και σήμερα αγκομαχά υπό το βάρος των εγγενών αδυναμιών.
Αποδυνάμωσε την ισχύ της στην περιοχή σε μια κρίσιμη ιστορική φάση.
Όλα αυτά επιβεβαιώνουν - για ακόμη μια φορά, την αδήριτη ανάγκη της ριζικής αλλαγής από την οποία εξαρτάται το μέλλον της χώρας και του λαού.
Αλλά υποδεικνύουν και την στόχευσή μας: να δράσουμε για τα μεγάλα προβλήματα της ύφεσης, της ανεργίας, της έξαρσης των κοινωνικών ανισοτήτων, που δεν αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά ούτε σε επίπεδο Ευρώπης ούτε και στην Ελλάδα.
Για να προωθήσουμε τη βιώσιμη, τη διατηρήσιμη - όχι την πελατειακή ανάπτυξη, που δημιουργεί υγιείς και όχι πελατειακές θέσεις εργασίας, που μειώνει τις κοινωνικές ανισότητες, οι οποίες εντάθηκαν κατά την περίοδο της κρίσης.
Γιατί η Μεταπελατειακή Ελλάδα, η Ελλάδα των αξιών, είναι και στόχος και καθημερινή υπόθεση.
Φίλες και φίλοι,
Η επανάπαυση, ο εφησυχασμός, ο ωχαδελφισμός ή ακόμα και η εύκολη μεταφορά ευθυνών σε καλούς ή κακούς προστάτες, είναι ο μεγαλύτερος εχθρός των αρχών και των αξιών μας.
Αν δείτε την Έκθεση, θα διαπιστώσετε κάτι που συνταράσει.
Με αγώνες δεκαετιών, εδραιώθηκε στην Ελλάδα η Δημοκρατία. Και μετά;
Επανάπαυση.
Οι εχθροί της Δημοκρατίας αυτό θα ήθελαν. Ποια είναι η γάγγραινα;
Είναι η εντύπωση πως η Δημοκρατία λειτουργεί για να διασφαλίζει προνόμια λίγων - όχι δικαιώματα για όλους.
Ότι οι θεσμοί απαξιώνονται.
Αποθαρρύνουν τον λαό.
Η δυσαρέσκεια για τη λειτουργία της Δημοκρατίας μεγαλώνει.
Ποια είναι η αιτία;
Παρέμειναν σχεδόν ανέγγιχτες δομές που επέτρεψαν την άνθηση ενός παρασιτικού συστήματος εξυπηρετήσεων και προνομίων.
Με αγώνες δεκαετιών έγιναν βήματα πραγματικής Δικαιοσύνης και κοινωνικής απελευθέρωσης.
Αλλά μετά; Εφησυχασμός.
Η αδικία και η ανομία είναι ακόμα ο κανόνας.
Η υγιής επιχειρηματικότητα ακόμα ασφυκτιά.
Το δίκιο του ισχυρού συνθλίβει την ισχύ του δικαίου.
Το έχω ξαναπεί: Στη Διακήρυξη του ΠΑΣΟΚ, τη Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη του 1974, προσδιορίσαμε ως «ρίζα της συμφοράς» για το Ελληνισμό την εξάρτηση από ξένα κέντρα.
Σήμερα, "ρίζα της συμφοράς" είναι ένας πελατειακός καπιταλισμός.
Δομές εξάρτησης που έφτιαξε ένα πελατειακό κράτος που συντηρεί την συγκέντρωση πλούτου, προνομίων και εξουσίας.
Στερώντας από τη χώρα τη δυνατότητα να σχεδιάζει σοβαρά και υπεύθυνα μια βιώσιμη αναπτυξιακή πορεία.
Όλα τα βήματα που κάναμε την περίοδο 2009-2011 προς αυτή την κατεύθυνση, με κάποιες εξαιρέσεις, αποδομούνται ή βάλλονται.
Από την αποκέντρωση, μέχρι την διαφάνεια και την αξιοκρατία.
Από την διαβούλευση στη Βουλή, μέχρι την συμμετοχική διαδικασία στην κοινωνία.
Γι' αυτό ο δρόμος για την πραγμάτωση των αξιών, δεν τελειώνει ποτέ.
Μπροστά στις πολύ μεγάλες και νέες προκλήσεις, από την ελευθερία στο διαδίκτυο μέχρι την κλιματική αλλαγή, από την αντικατάσταση της εργασίας απο ρομπότ μέχρι και την δραματική αύξηση της ανισότητας, σταθερά για μας, είναι και πρέπει να παραμείνουν οι αξίες του σοσιαλιστικού και δημοκρατικού μας κινήματος.
Και για κάθε αλλαγή μας προαπαιτείται να ξέρουμε ποιο είναι το πρόσημο, ποιες αξίες εκφράζουμε, ποιους εκφράζουμε τελικά.
Και γι' αυτό εξέφρασα και την αντίθεσή μου προ μηνών στις οβιδιακού τύπου μεταλλάξεις του Κινήματος, που μόνο σύγχυση και καχυποψία προκαλούν στους πολίτες.
Ούτε η Παράταξη αλλάζει έτσι, ούτε βεβαίως η χώρα.
Μόνο αποτέλεσμα, να θολώνει το πραγματικό διακύβευμα.
Ο δρόμος για την πραγμάτωση των αξιών είναι δύσκολος.
Είναι ανηφορικός. Θα γίνουν και λάθη.
Έχει ήττες, έχει πισώπλατα μαχαιρώματα, έχει και προδοσίες.
Έχει και Σειρήνες, σε κάθε σπιθαμή της ανηφόρας, να μιλάνε για τον εύκολο δρόμο:
Να σου λένε «Μην συγκρούεσαι, το κεφάλι σου θα φας, γιατί να σηκώνεις ευθύνες άλλων; Άσε τη χώρα, σκέψου το δικό σου πολιτικό μέλλον»
Να σου λένε «Στην Ελλάδα αυτά δεν γίνονται. Τι το παλεύεις;»
Τι σημαίνει αυτό;
Κάποιοι βολεύονται με έναν λαό ηττοπαθή.
Όχι εμείς!
Πολλές φορές τα βρήκα αυτά μπροστά μου.
Όμως, θυμάμαι τι λέγαμε στο ΠΑΚ: "Όταν ένας λαός πιστέψει στον εαυτό του κανείς δεν τον σταματά".
Η αλλαγή που οραματιζόμαστε, αφορά πρώτα εμάς.
Τον κάθε έναν από εμάς - αλλά και την Παράταξή μας.
Και η αλήθεια είναι, ότι κάναμε σπουδαία βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.
Όπως για παράδειγμα για τη διαφάνεια στη λειτουργία του κράτους - το πρώτο μεγάλο βήμα για την εμπέδωση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης.
Θεσπίσαμε τη Διαύγεια.
Θεσμοθετήσαμε μια πραγματικά ανεξάρτητη στατιστική αρχή - πάψαμε να είμαστε ανέκδοτο διεθνώς.
Θέσαμε τις βάσεις για την ηλεκτρονική συνταγογράφηση.
Δημιουργήσαμε το opengov. Δεν επιβράβευσε όμως ημέτερους γι’ αυτό και εγκαταλείφθηκε.
Κάναμε μεγάλο βήμα αποκέντρωσης με τον Καλλικράτη. Δεν μπορεί να σταματήσει.
Καταστήσαμε το ΑΣΕΠ μοναδικό και καθολικό κριτή της εισόδου στο Δημόσιο. Ξεκάθαροι κανόνες, που αποδυναμώνουν τους επίδοξους επαγγελματίες “προστάτες” του λαού.
Και παράλληλα,
Θεσπίσαμε ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας των ΑΕΙ και ΤΕΙ. Δυστυχώς είχαμε πισωγύρισμα και σ’ αυτό.
Κάποιοι αποφάσισαν να κλείσουν το μάτι στις συντεχνίες.
Φέραμε το πιο προοδευτικό πλαίσιο για τη μετανάστευση.
Είχαμε απέναντί μας όλη τη συντήρηση, που εξέθρεψε τη μισαλλοδοξία. Εκπροσωπούνται “επάξια” στη Βουλή αλλά και στην Ευρωβουλή σήμερα.
Οι αλλαγές, όταν θέλουμε, γίνονται.
Το αποδείξαμε.
Αλλά θέλουν συνεχή αγώνα και βούληση.
Συνεχή προσπάθεια.
Πολύ περισσότερο, που η κυβερνητική συνεργασία, στερείται ενός πραγματικά προοδευτικού προγραμματικού πλαισίου - το οποίο και έχει απόλυτη ανάγκη η χώρα.
Πραγματικές δομικές αλλαγές και μεγάλες μεταρρυθμίσεις με δημοκρατικό και προοδευτικό πρόσημο, που θα αλλάξουν για πάντα τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το κράτος, δεν γίνονται.
Ακόμα χειρότερα: Στα μάτια των πολιτών, οι μεταρρυθμίσεις κατέστησαν ισοδύναμες των μέτρων δημοσιονομικού χαρακτήρα, καταστροφικές.
Υπονομεύεται έτσι το βασικό εργαλείο αλλαγής της δημόσιας διοίκησης, της τοπικής αυτοδιοίκησης, του παραγωγικού μοντέλου και βεβαίως, του πολιτικού συστήματος.
Και μαζί, η μεταρρυθμιστική πνοή που έχει ζωτική ανάγκη η χώρα.
Αντίθετα, οι διευθετήσεις συμφερόντων δίνουν και παίρνουν.
Παρακολούθησα στενά, αν και δεν ήμουν μέλος των πρώτων θερινών τμημάτων της Βουλής, ευεργετικές ρυθμίσεις για τραπεζικούς και μιντιακούς ομίλους.
Όπως και ρυθμίσεις για δάση, αιγιαλούς και χωροταξικούς σχεδιασμούς, ρυθμίσεις ευκολίας, όχι αξιοποίησης του δημόσιου πλούτου.
Ευτυχώς, η κοινωνία των πολιτών αντέδρασε έντονα και σταμάτησε ή άλλαξε πολλά από αυτά.
Αλλά τα συμφέροντα που επιδιώκουν να λεηλατήσουν τον δημόσιο πλούτο, καιροφυλακτούν.
Για αυτό και δεν μπορεί κανείς να εφησυχάζει.
Φίλες και φίλοι,
Η μεγάλη πληγή, επαναλαμβάνω, η ρίζα του κακού στον τόπο μας, είναι ο πελατειακός καπιταλισμός.
Η χαριστική, προνομιακή συμπεριφορά του κράτους απέναντι σε ισχυρές ομάδες συμφερόντων που έχουν τις κατάλληλες προσβάσεις σε αυτό.
Και σήμερα βλέπουμε ότι συνεχίζεται αυτή η πρακτική, η οποία αποβαίνει σε βάρος των πολλών, που σηκώνουν ήδη δυσανάλογα τα βάρη της προσαρμογής.
Σε αντίθεση - επειδή πολλοί υπαινίσσονται ότι σήμερα συνεχίζεται απλώς αναγκαστικά η πολιτική της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ -, με όσα προσπαθήσαμε εμείς να κάνουμε μέσα στο δύσκολο περιβάλλον εκείνης της εποχής.
Παλέψαμε και δείξαμε έμπρακτα την αντίθεσή μας με αυτές τις πρακτικές.
Δεν φοβηθήκαμε και αναλάβαμε το κόστος αυτής της σύγκρουσης.
Ενδεικτικά αναφέρω - γιατί υπάρχουν πολλά - κάποια παραδείγματα.
Ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με κοινές μετοχές και δημόσιο έλεγχο μέχρι να εξυγιανθούν και να ιδιωτικοποιηθούν και πάλι - έτσι ώστε η πολιτεία να πάρει πίσω όσα έβαλε και ένα κέρδος επιπλέον, επιστρέφοντας τες στον ιδιωτικό τομέα.
Που φτάσαμε τελικά;
Πρόσφατα, επιχειρήθηκε και πάλι απαλλαγή των τραπεζών από την υποχρέωση καταβολής φόρου ακινήτων, όταν όλες οι υπόλοιπες επιχειρήσεις της χώρας και οι πολίτες καλούνται να καταβάλλουν το σχετικό φόρο.
Γιατί;
Από το 2011 είχαμε ολοκληρώσει τη νομοθεσία για το λαθρεμπόριο καυσίμων. Κλείναμε μία διαρκή οικονομική αιμορραγία.
Τι έγινε από τότε μέχρι σήμερα; Γιατί δεν ολοκληρώθηκε αυτή η προσπάθεια;
Συγκεκριμένες επιλογές της κυβέρνησής μας, που αναδεικνύουν έμπρακτα στα μάτια των πολιτών και τις τεράστιες διάφορες που μας χωρίζουν από τη συντήρηση.
Για όλα αυτά η Παράταξή μας θα έπρεπε να αποτελεί τον σταθερό παράγοντα προοδευτικής πλεύσης της χώρας, εμπροσθοφυλακή του δημοσίου συμφέροντος και προμαχώνα των αλλαγών και των μεταρρυθμίσεων, που έχουν ανάγκη ο τόπος, ο Ελληνικός λαός.
Για να μπει ένα τέλος στα δημοσιονομικά μέτρα που φορτώνονται οι πολλοί - ενώ διατηρούν προνόμια ορισμένοι.
Φίλες και φίλοι,
Είναι τώρα η ώρα, οι προοδευτικές δυνάμεις να σπάσουν τον ομφάλιο λώρο με την πελατειακή Ελλάδα και να ορίσουν τον δρόμο για την Ελλάδα των αξιών.
Η συνάντηση όλων αυτών των δυνάμεων και η ενότητά τους στη βάση των κοινών αρχών και των αξιών μας, είναι ο μοναδικός αξιόπιστος δρόμος για να μπορέσουμε να οικοδομήσουμε μια δύναμη πραγματικής προοδευτικής διακυβέρνησης για τον τόπο.
Μια προοδευτική πρόταση διακυβέρνησης που θα συσπειρώνει γύρω της, με πολιτικούς και όχι άλλους όρους, όλες τις προοδευτικές δημοκρατικές, σοσιαλιστικές και αριστερές δυνάμεις.
Αυτή η προσπάθεια, είναι που έχει αξία και σημασία.
Για αυτήν, αξίζει κάθε πρωτοβουλία.
Και αυτό θα πράξω.
Είμαι διατεθειμένος να συζητήσω με κάθε πολίτη σε κάθε γωνιά της χώρας.
Να οργανώσουμε άμεσα, με όρους αξιακούς, όρους αλήθειας και εμπιστοσύνης, ανοιχτές συζητήσεις για τη Δημοκρατία, τους θεσμούς, το κράτος, την αυτοδιοίκηση, το παραγωγικό μοντέλο και την ανάπτυξη, την παιδεία, την υγεία, τις νέες τεχνολογίες, το περιβάλλον, αλλά και την ευνομία, την αξιοκρατία, τη λογοδοσία.
Όπως κάναμε φέτος στο Συμπόσιο με νέους από όλη την Ελλάδα.
Να αναζητήσουμε μια κοινή, οραματική, δημιουργική, αλλά ρεαλιστική και αποτελεσματική πορεία.
Γιατί μόνον έτσι θα καταφέρουμε πραγματικά να οικοδομήσουμε μια πολιτεία αντάξια των οραμάτων μας, μια κοινωνία δικαιοσύνης και αξιοπρέπειας, ένα κράτος δικαίου, για τη δημιουργία του οποίου κάθε Έλληνας θα έχει βάλει το δικό του λιθαράκι.
Θα είναι πραγματικά το δικό μας οικοδόμημα.
Δική μας δημιουργία.
Ας μιλήσουν επιτέλους και οι πολίτες, η κοινωνική και πολιτική συμμαχία των προοδευτικών, των δημιουργικών δυνάμεων, για να αποφασίσουμε όλοι, από κοινού, το δρόμο που θα ακολουθήσουμε.
Ας εκφράσουν όλοι τις απόψεις τους και τις θέσεις τους, όχι μόνον στο πλαίσιο μιας διαβούλευσης, αλλά και συμμετοχικά με δημοψηφίσματα, συμβουλευτικά, ακόμη και δεσμευτικά όπου χρειαστεί.
Να αξιοποιήσουμε τη γνώση και τη δεξιότητα του καθενός.
Για την Παράταξη - για τις προοδευτικές δυνάμεις του σοσιαλισμού και της αριστεράς, για τη χώρα.
Να γίνει υπόθεση όλων μας, δική μας υπόθεση.
Η σημερινή έκθεση θέλουμε να αποτελέσει έναυσμα για να συζητήσουμε με τους πολίτες και σε άλλες πόλεις της χώρας, όσα αφορούν το μέλλον.
Παράλληλα, θέλουμε να διοργανώσουμε εργαστήρια κατά τα πρότυπα που εισάγαμε φέτος στο Συμπόσιο της Σύμης και σε άλλες περιοχές.
Διαβουλευτικά εργαστήρια που συνδυάζουν την μορφωτική διαδικασία με νέες προτάσεις για τον τόπο.
Ώστε νέοι άνθρωποι να μπορέσουν να συμμετάσχουν σε αυτήν την νέα εμπειρία και να προσφέρουν και από τη πλευρά τους με τις ιδέες τους και τις προτάσεις τους για την Ελλάδα που οραματίζονται. Να πάψουν να είναι άβουλοι θεατές των εξελίξεων.
Φίλες και Φίλοι,
Είναι φανερό ότι, ο δρόμος των αξιών, ο δρόμος των αρχών, μας καλεί και πάλι.
Η εκ βάθρων αλλαγή της χώρας, είναι το δύσκολο μεν αλλά απολύτως αναγκαίο έργο που οφείλουν να φέρουν σε πέρας οι προοδευτικές δυνάμεις του τόπου.
Αν κάτι μας καθιστά διαφορετικούς από τη συντήρηση, είναι ότι, εμπιστευόμαστε τους Έλληνες, εμπιστευόμαστε τον πολίτη, αρκεί να του δοθεί η δυνατότητα, η ευκαιρία, γνώση, λόγος και σωστό πλαίσιο αρχών και κανόνων.
Και γι' αυτό αγωνιζόμαστε για τα δικαιώματά τους, απέναντι στα προνόμια των λίγων, που ακυρώνουν τα δικαιώματα των πολλών και υπονομεύουν την ανεξαρτησία της χώρας.
Αν κάτι μας καθιστά διαφορετικούς από τη συντήρηση, είναι ότι αποτελούμε σάρκα από τη σάρκα των υγιών παραγωγικών και δημιουργικών δυνάμεων του τόπου, όλων εκείνων των Ελλήνων που αγωνίστηκαν επί δεκαετίες για να καταστήσουν την Ελλάδα ανεξάρτητη και δημιουργική.
Αν κάτι μας καθιστά διαφορετικούς από τη συντήρηση, είναι ότι, ποτέ δεν θα σηκώσουμε σημαία ευκαιρίας. Ούτε ευτελίσαμε, ούτε προσβάλαμε το εθνικό σύμβολο, σηκώνοντας τη γαλανόλευκη ως σημαία ευκαιρίας για μικροκομματικές επιδιώξεις.
Γι' αυτό, η διαφορά μας από τη συντήρηση, δεν είναι ο βαθμός μιας δήθεν φιλολαϊκής ατζέντας, που πρακτικά διευθετεί μικρά ή μεγάλα συμφέροντα, αλλά η πραγματική σύγκρουση για την υπεράσπιση του δημοσίου συμφέροντος, των αρχών και των αξιών της δημοκρατίας και του σοσιαλισμού.
Στην Ελλάδα, την Ευρώπη, παντού.
Σας ευχαριστώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου